29 Temmuz 2009

8 İnsan Kadar Taş Yağsın Başınıza

Yüzyıllardır filozofundan yogisine, spiritüelinden din adamına "yok insan böyledir yok şöyledir" diyerek beynimizi yediniz. Benzetmediğiniz hayvan, börtü böcek kalmadı. Bir rahat vermediniz. Yetmedi ikiye böldünüz, bilinç ve beden diye ayırdınız. O da yetmedi, dur işleri daha fazla karıştıralım, kimse ne dediğimizi anlamasın deyip, bir de başımıza bilincin yönelimsellik (intentionalité) ilkesini çıkardınız. Ego mego, ben men yok büyük-harfle-yazılan-ben (bknz. Ben) derken, insan ne olduğunu unuttu; "yerler insanın ne olduğunu neysek oyuz işte" dedi ve uzaklaştı.

Halbuki hakikat göründüğünden daha basitti (dikkat: bu cümle görüngülerle özlerin bir olduğunu iddia etmiyor) : insan alışan bir varlıktır. İnsan herşeye her koşulda alışır. Sıcağa, soğuğa, yalana, acıya, hazza, ezmeye ezilmeye, çakallığa kurtluğa, lükse sefalete, kuzu tandıra veya poğacaya.

Ancak alıştıklarının alışkanlığa dönüşmesi ayrı meseledir. Alıştıklarımızı muhafaza etme isteği ve çabası tutuculuktur. Bu bağlamda insan budur şudur demek (tabii ki insan alışan hayvandır dışında) tutuculuktur. Ne bir eksik ne bir fazla tam anlamıyla tutuculuk.

Şimdi soracak olursanız nasıl her türlü insan üzerine yapılan önerme senin eleştirine hedef oluyor da bir seninki olmuyor diye cevabım şudur: "insan alışan hayvandır" önermesi insan ne o dur ne budur hem odur hem budur kadar kaypak bir önermedir dolayısıyla insan kurttur, politik hayvandır gibisinden önermelerle aynı eküriden değildir. Bir kere içinde zaman mefhumu, değişim idesi vardır. Diğerleri sabittir, dün bugün yarın insan ne ise odur onlar için. Ancak can alıcı soru şudur: bir gün insan alışmamaya alışabilir mi? (kendi kendini olumsuzlama dedikleri bu mu?) Cevap evet ise benim bu insan tahayyülüm, diğerlerinden farklı olmak bakımından galip gelir. Aksi taktirde diğerlerinden bir farkı kalmaz yalan olur.

8 yorum:

  1. Sevgili Prometheus,

    Adınızdaki dandik ve sığ havaya rağmen, yazılarınızdaki derinlik beni fevkalade etkiliyor. Lakin hiç bir şeyden emin olamayan ve kendisine gelecek soruları hesaplayıp ona göre cevaplar yazan karakteriniz yüzünden size karşı bir güven problemi yaşıyoruz. Yazınız çok güzel. Devamını bekler saygılarımızı sunarız...

    Dr. Heimat Lose

    YanıtlaSil
  2. Pek sevgili ex,

    Oncelikle degerli yorumlariniz icin tesekkurler.

    adimdaki dandiklik, bastirilmis kollektif bilincdisinin yapibozumsal bir disavurumudur.

    cok degerli elestirinize gelince gelecek sorulari hesaplama meselesi tamamiyle sizin agresif yorumlarinizdan 'pay almama' cabasinin bir urunudur.

    emin olmama haliyse, birlikte calistiginiz frankfurt okulu ve kankalari'nin da belirttigi uzere elestirel bir teorinin olmazsa olmazidir.

    son olarak bir alinti yapiyor ve yorumu size birakiyorum:
    "Ex libris (Latince: kitaplardan) genellikle kitap kapağının iç tarafında veya ilk sayfalardan birinin üstünde bulunan kitap etiketin veya iyelik yazısını tanımlamak için sıkça kullanılan Latince deyiştir. Mülkiyeti (iyeliği) belirtir ve genellikle iyelik halinde (-in hali, genitif) bir isimle devam eder" wikipedia

    YanıtlaSil
  3. "alışmamaya alışmak" ne güzel olurdu be PROMETHEUS...

    YanıtlaSil
  4. Dr. Psinoza Bento29 Temmuz 2009 12:46

    bravo...

    YanıtlaSil
  5. exlibris senin bu yorumların adamı yorar ayrıca safa yataraktan; prometheus un exlibris tanımına yorumunda yer vermesi ne demektir anlamadım birazdaha açabilir miyiz :)

    YanıtlaSil
  6. sigarayı bıraktım spora alıştım...

    içkiyi bıraktım kahveye alıştım...

    sevgilime alıştım ama onu bırakmayı düşünmüyorum...

    yıllaaaar sonra kendime alıştım kendimi bırakmayı hiç düşünmüyorum...

    bu ağ sayfasına alıştım bırakmayı düşünmüyorum...

    yaşamaya alıştım, nefes alıp vermeye...

    insan alışan bir hayvansa bu kısmen iyi...

    insan zaten kısmen iyi...

    bu sav da kısmen doğru...

    bir de Frankfurt okuluna yazılmak için Frankfurt'a gitmek gerekmiyo di mi...

    emin değilim ama...

    exlibris açılımı da isabetli olmuş sanırım...

    cümlelerim arsında bağlantı var mı acaba bu da net değil?

    :))

    YanıtlaSil
  7. son duyduguma gore frankfurt okulu, elestirel dusun bolumu, yanlis hayat anabilimdalinda uzaktan egitim imkani varmis. Fakat on-kayit kosulu olarak habermasla cay icip almanca halini hatrini sorma zorunlulugu varmis

    YanıtlaSil

Anonim kullanıcı olarak göndereceğiniz yorumlarda mail ya da blog adresi gibi iletişim adreslerinizi belirtmeniz önemle rica olunur.

SST Atölye